جاذبه‌های توریستی سیاهکل
سیاهکل کجاست و چه دیدنی‌هایی برایتان در آستین دارد؟ با سیاهکل آشنا هستید یا شما هم وقتی صحبت از شمال ایران می‌شود، فکرتان به سمت چند شهر مشهور مانند رامسر، ساری و رشت می‌رود؟ شمال ایران از شرق مازندران تا غرب گیلان، آن‌قدر دیدنی دارد که گفتن از آنها می‌تواند یک کتاب قطور شود. این‌بار که قصد رفتن به شمال کردید، نگاه کلیشه‌ای به این خطه را کنار بگذارید و به دنبال رفتن به مقاصد تازه‌تر باشید. مثلا همین سیاهکل را دریابید. جاهای دیدنی این شهر، آن‌قدر بکر و جذاب است که از دیدن آن پشیمان نخواهید شد. بگذارید از نقاط معروف و دیدنی این نقطه از گیلان برایتان بیشتر بگوییم.
سیاهکل کجاست؟
سیاهکل، یکی از شهرستان‌های گیلان است. شاید فکر می‌کنید که معنی آن به معنای کله سیاه است. اما اگر این‌طور فکر می‌کنید باید بگوییم که دوست عزیز! سخت در اشتباهید. سیاهکل یا سی‌کل (به زبان محلی) در زبان گیلکی یعنی آبادی کنار کوه. آبادیِ کنار کوه؛ تصویر شاعرانه‌ای است، نه؟ مردمان دیلمان در گیلان از گذشته‌های دور برای قشلاق به سیاهکل کوچ می‌کردند.
اما حدود ۱۵۰ سال است که دیگر کوچ کردن جای خود را به یکجانشینی داده و مردم دیلمان تصمیم گرفتند که برای همیشه در سیاهکل زیبا بمانند. به عبارت دیگر، سیاهکلی‌های امروز نوادگان دیلمانی‌های کوچنده‌ای هستند که یک روز، دیگر تصمیم گرفتند به جای ییلاق و قشلاق کردن، در سیاهکل بمانند.
همسایه‌های سیاهکل هم از سمت شمال، لاهیجان و آستانه اشرفیه هستند. در غرب این شهر، رشت را می‌بینید و رودبار و الموت هم در جنوبش واقع شده‌اند. در قسمت شرق سیاهکل هم شهرهای زیبای لنگرود، املش و رودسر قرار دارند.
چرا باید به بازدید از جاهای دیدنی سیاهکل برویم؟
آبشار، جاده جنگلی و جنگل‌های سرسبز، روستاهای دیدنی، آثار تاریخی، چشمه و کوه، دیگر چه می‌خواهید؟ برای قانع شدن برای برنامه‌ریزی یک سفر به دل طبعیت به دنبال چیزی غیر از اینها هستید؟ همان آبشار و جنگل کافی است که دیگر سریع چمدان‌ها را ببندید و راهی سیاهکل شوید. چه برسد به اینکه این‌همه دیدنی در یک شهر در کنار هم قابل بازدید باشند. در ادامه برایتان می‌گوییم که سیاهکل دقیقا کجاست و در سفر به آن باید کجاها را بگردید:
۱. آبشار لونک و آبشار باباولی
در قلب جنگلی زیبا به نام لونک در سیاهکل به آبشاری دوقلو می‌رسید که روحتان را تازه می‌کند. ارتفاع این آبشار در حدود شش متر است و اگر دوست دارید، زمانی به آن سر بزنید که پرآب است باید فصل‌های بهار و پاییز را برای بازدید انتخاب کنید.
آبشار لونک در کنار جاده کوهستانی سیاهکل به سمت دیلمان قرار دارد و اگر از شهر سیاهکل راهی آن می‌شوید ، لازم است، حدود ۲۵ کیلومتر را طی کنید. البته آبشارهای کوچک و بزرگ زیادی در سیاهکل وجود دارند. مثلا آبشار باباولی هم از موارد دیگری است که در گشت‌وگذارهای خود باید به آن توجه کنید. آبشار باباولی در نزدیکی بخش دیلمان قرار دارد و در تمام فصل‌های سال دیدنی است.
۲. جنگل لاریخانی
در جاده سیاهکل به دیلمان، جنگلی به نام لاریخانی وجود دارد. با رفتن به جنگل لاریخانی، فقط دیدن مناظر جنگلی و استشمام هوای تازه نیست که نصیبتان می‌شود، اگر حوصله کنید و پیاده‌روی مبسوطی انجام دهید به یک چشمه زیبا هم خواهید رسید. چشمه آب‌معدنی لاریخانی در دشتی در انتهای جنگل قرار دارد.
جنگل‌پیمایی برای کسانی که گشت‌وگذار در طبیعت را دوست دارند، قطعا دل‌پذیر خواهد بود. اگر هم حوصله پیاده‌روی زیاد را ندارید باز چیزی از دست نخواهید داد چون جاده جنگلی سیاهکل به دیلمان به تنهایی هم زیباست و می‌توانید در همان اوایل مسیر جنگل از طبیعت سبز گیلانی لذت ببرید.
۳. خانه عضدی سیاهکل
خانه عضدی‌ها از خانه‌های قدیمی و معروف گیلانی است که به ثبت ملی هم رسیده و در حال حاضر به عنوان یک موزه از آن بازدید می‌شود. خانه عضدی از خانه‌هایی است که معماری اصیل گیلانی را با همان سقف‌های شیروانی سفالی و گچ‌بری‌ها به نمایش می‌گذارد.
این خانه در اواخر دوران قاجار ساخته شده و ۱۳ اتاق دارد. قدم زدن در خانه‌ای قدیمی و اعیانی را از دست ندهید. البته این خانه آنچنان به دوران شکوهش شباهت ندارد اما با دیدن آن می‌توان حس و حال زندگی جاری در آن در گذشته‌ها را احساس کرد.
۴. تی‌تی‌کاروانسرا
کاروانسرای تی‌تی یا به زبان محلی تی‌تی‌کاروانسرا از آثار ملی ایران است. این کاروانسرا از دوران صفویه برایمان به یادگار مانده است. برای دیدنش باید به روستای بالارودِ سیاهکل بروید. شاید دلتان بخواهد که بدانید چرا نام این کاروانسرا، تی‌تی است. ماجرا از این قرار است که «تی‌تی» نام بانویی از اقوام یکی از شاهان صفوی بوده و به همین دلیل، بعد از اتمام ساخت بنا، آن را به این شکل، نام‌گذاری کرده است.
در کاروانسرای سنگی عمه‌خانم، چهار عدد ایوان وجود دارد. اتاق‌های این مجموعه هم برای پذیرایی مهمان استفاده می‌شده است. کاروانسرای تی‌تی را در سفرتان به سیاهکل ببینید. حس و حال خوب دیدن اثری از گذشته در طبیعتی زیبا، بخش جذابی از سفرتان خواهد شد. روستای بالارود هم روستایی دیدنی است که گشتن در آن، خالی از لطف نخواهد بود.
۵. قله دُرفک
درفک یعنی آشیانه عقاب. البته ریشه‌یابی این نام کمی سخت است. اگر به زبان‌شناسی علاقه داشته باشید، برایتان جالب خواهد بود که درفک بنا به روایاتی از دالفک گرفته شده است. به گویش دیلمی، دال نام یک پرنده است و فک به معنای آشیانه. فک هم پرنده‌ای باصلابت است؛ چیزی شبیه به عقاب. در یک نتیجه‌گیری می‌توان گفت که درفک یا همان دالفک به معنای آشیانه عقاب است. البته پُر، بی‌راه هم نیست. ارتفاع قله درفک برای اینکه یک عقاب، زار و زندگی‌اش را بنا کند، مناسب به نظر می‌رسد. این قله، یک آتش‌فشان خاموش هم دارد. غار یخ در این منطقه هم باعث می‌شود که دیدنی‌تر شود.
۶. روستای پیرکوه
در سفر به سیاهکل، سری هم به روستاهای آن بزنید. مثلا روستای پیرکوه از روستاهای کوهستانی این منطقه با آب‌وهوایی خاص است. پیرکوه در بین دو کوه قرار دارد و ارتفاع آن هم زیاد است. همین‌ها باعث می‌شود تا پیش‌بینی اوضاع هوایی روستا کمی سخت شود. البته شاید پای دلایل دیگری هم در میان است که ما از آن بی‌خبریم. پس دادن نظرات کارشناسی را به کارشناسان واگذار می‌کنیم. روستای پیرکوه است و فندق‌هایش. فندوق، محصول کشاورزی اصلی این روستاست.
۷. بازار هفتگی سیاهکل
بازار هفتگی سیاهکل در دو روز از هفته برپا می‌شود؛ دوشنبه‌ها و پنجشنبه‌ها. به این بازارها، اصطلاحا دوشنبه‌بازار و پنجشنبه‌بازار می‌گویند. این بازارها از بازارهای اصیل گیلانی هستند که در آنها میوه‌ها و سبزیجات محلی در کنار صنایع دستی به فروش می‌رسد. بازدید از بازار هفتگی، حال‌وهوای جالبی برایتان خواهد داشت. دیدن میوه‌ها و سبزی‌های سالم و تازه و خریدن صنایع دستی برای سوغاتی، فکر خوبی است، نه؟
۸. منطقه شکارممنوع دیلمان
برای دیدن منطقه شکارممنوع دیلمان باید به ۱۰ کیلومتری جنوب سیاهکل بروید. شکار در این منطقه حدود ۲۴ سال است که دیگر امکان‌پذیر نیست. دلیل این حفاظت هم وجود گونه‌های حیوانی مهم و خاصی مانند شوکا، خرس قهوه‌ای، گربه جنگلی و… است.
از نظر پوشش گیاهی هم دیلمان منطقه‌ای متنوع و خاص به شمار می‌رود. درختان صنوبر، تمشک، گردو، راش، توسکا و… را در آنجا خواهید دید. شکار گونه‌های خاص و کمیاب طبیعت، حرکتی غیرانسانی است که به محیط زیست و همه افراد از جمله خودِ آن شکارچی بی‌انصاف در بلندمدت ضرر می‌رساند. وقتی نظم و ساختار طبیعت به هم بخورد، هیچ‌کداممان در امان نخواهیم بود.
۹. اماکن مذهبی سیاهکل
در نقاط مختلف شمال، امام‌زاده‌ها و بقعه‌های فراوانی وجود دارد. در سیاهکل هم می‌توانید از امام‌زاده‌ای موسوم به امام‌زاده صالح و سلطان‌حسین در روستای لمش زیارت کنید. امام‌زاده مصطفی در روستای گلنادان و بقعه باباولی هم گزینه‌های مذهبی پیش رو برای زیارت هستند. در بقعه باباولی، روی دیوارها، نقاشی‌هایی وجود دارد و سقف آن هم از سفال است. بنای بقعه از قرن یازدهم به جای مانده و علاوه بر ارزش مذهبی، از نظر تاریخی هم توجهتان را جلب می‌کند.
۱۰. قلعه کوتول‌شاه
کوتول‌شاه؟ خنده‌دار است؟ البته نام این قلعه کمی بامزه و خنده‌دار است. این قلعه در روستای موشا قرار دارد و قدمتش به دوران تیموریان می‌رسد. ما دقیقا نمی‌دانیم که کوتول‌شاه، آدم کوتاه‌قدی بوده یا نه؟ وجه تسمیه او برایمان نامشخص است. اما او از حکمرانان گیلان بوده و این قلعه هم از این فرد برایمان یادگاری مانده است. قلعه کوتول‌شاه در جنگل‌های سیاهکل قرار دارد و گفته می‌شود که از آن، راه‌های زیرزمینی هم به نواحی اطراف وجود داشته است.
۱۱. استخر و پارک پاشوران
اگر به جز طبیعت‌گردی دوست دارید که کمی هم فضاهای شهری را تجربه کنید، باید به سراغ استخر و پارک پاشوران بروید. این‌دو در داخل شهر سیاهکل هستند و با امکاناتی مانند قایق و مکان‌هایی برای نشستن گردشگران از گزینه‌های پیش رو برای گشتن داخل شهر به شمار می‌روند. درختان بلند چنار و اقاقیا در پارک پاشوران هم به زیباتر شدن آن کمک می‌کند.
۱۲. قلعه گرماور
عکس از آرمان دیلمی
قلعه دیگری که در سیاهکل وجود دارد، قلعه گرماور است. این قلعه روی کوهی صخره‌ای و بلند قرار دارد. موقعیت قلعه از نظر ارتفاع به شکلی بوده که امکان کنترل کردن اطراف را به خوبی فراهم می‌کرده است. قدمت احتمالی گرماور به قرن سه و چهار بازمی‌گردد. بقایایی از اشیای سفالی دوران اسلام و پیش از آن در حوالی قلعه کشف شده است. اگر برای دیدن قلعه گرماور بروید، فقط بخشی از برج دیدبانی‌اش را خواهید دید. چون قسمت‌های دیگر از بین رفته‌اند. درصورتی‌که به تاریخ و آثار باستانی علاقه‌ای نداشته باشید با دیدن این قلعه می‌گویید: خب! که چه! اما اگر از دسته افرادی باشید که برای تاریخ و روند رسیدن به تمدن انسانی ارزش قائل هستید حتما از دیدن کوچک‌ترین نشانه‌های گذشته و تاریخ لذت خواهید برد.
کلام آخر درمورد گردشگری در سیاهکل
گیلان زیباست. در این شکی وجود ندارد. اما برای گیلان‌گردی باید با شهرها و مناطق دیدنی آن آشنا باشید. جاهای دیدنی سیاهکل در گیلان دوست‌داشتنی را در دفترچه‌تان یادداشت و سفر به آن را برنامه‌ریزی کنید. آثار تاریخی و مذهبی، طبیعت زیبای جنگلی، آبشار و دشت برای سفر کردن گزینه‌های قابل‌تأملی هستند. جاهای دیدنی سیاهکل را ببینید و رفتن به آن را به دیگران هم توصیه کنید.
